ایفای مسئولیت اجتماعی کانون وکلا از مسیر معاضدت حقوقی / بهره‌مندی حدود ۱۳ هزار نفر از خدمات مشاوره رایگان کانون وکلای دادگستری قزوین از ابتدای سال ۱۴۰۳
معاضدت حقوقی در کانون وکلای دادگستری یکی از ارکان اساسی حمایت از حقوق افراد است که به موجب آن، وکلای دادگستری به کسانی که قادر به تأمین هزینه‌های حقوقی خود نیستند، خدمات حقوقی رایگان ارائه می‌دهند. این نهاد با هدف تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی افراد به حقوق خود، از سال‌ها پیش در نظام حقوقی ایران به‌عنوان یکی از مسئولیت‌های حرفه‌ای وکلای دادگستری شناخته شده است.
این معاضدت، از منظر ایفای مسئولیت اجتماعی کانون وکلای دادگستری دارای اهمیت بالایی است. در واقع، کانون وکلا با اجرای طرح‌های معاضدت، به عنوان یک نهاد مدنی، سهمی مهم در کاهش شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی ایفا می‌کند. این خدمات نه‌تنها به افراد نیازمند کمک می‌کند، بلکه موجب تقویت اعتماد عمومی به نظام قضایی و ایجاد حس عدالت‌خواهی در جامعه می‌شود.
کانون وکلا با ارائه خدمات معاضدت، به شکلی عملی و ملموس، مسئولیت اجتماعی خود را در قبال قشر‌هایی از جامعه که ممکن است از دسترسی به وکیل و مشاوره حقوقی محروم باشند، به نمایش می‌گذارد. این امر نه‌تنها موجب حمایت از حقوق بشر می‌شود بلکه زمینه‌ساز افزایش آگاهی حقوقی در سطح جامعه است که خود به تقویت فرهنگ حقوق‌مداری کمک می‌کند.
بر همین اساس روابط عمومی اسکودا قصد دارد در سلسله گفت‌و‌گو‌هایی با روسای کمیسیون‌ها یا ادارات معاضدت کانون‌های وکلای دادگستری ایران عملکرد این واحد‌ها را به اطلاع عموم مردم برساند.
در بخش چهارم این گفتگوها، سینا محلوجی، رئیس اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری استان قزوین پاسخگوی سوالات ما بود که پاسخ‌های کوتاه وی به سوالات از نظر می‌گذرد:
۱– عملکرد بخش معاضدت حقوقی کانون وکلای دادگستری قزوین در دوره اخیر چگونه بوده است؟
اداره معاضدت کانون وکلای دادگستری استان قزوین در دوره جاری به کوشش و همت همکاران ارجمند، ضمن انجام به‌موقع تکالیف مقرر قانونی از جمله معرفی وکلای تسخیری مورد درخواست مراجع قضایی و تشکیل پرونده وکیل معاضدتی و تعرفه وکیل دادگستری و همچنین ارائه مشاوره در مراجع قضایی، حقوقی، کیفری و خانواده در سطح استان قزوین، با یاری همکاران داوطلب و با همکاری معاونت محترم اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرائم دادگستری استان قزوین مشارکت فعالی در طرح «هر مسجد یک حقوقدان» داشته و متعاقب آن در مناسبت‌های اعلامی آن مرجع محترم، پاسخگوی سوالات مراجعین بوده‌اند.
از طرف دیگر با عنایت به تفاهم‌نامه‌هاى فى‌ما‌بین کانون وکلای استان قزوین و کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی استان قزوین، جهت رفع مشکلات حقوقی مددجویان آن مراجع محترم، همکاری لازم صورت گرفته و به اشخاص مستعد اخذ وکیل معاضدتی که مددجوی ارگان‌های یاد شده بوده‌اند، وکیل معرفی شده است. علاوه بر این، همکاری لازم جهت برخورداری مردم استان از خدمات حقوقی معاضدتی در پاسخ به معرفی‌نامه‌های ارسالی از طرف ریاست محترم دادگستری شهر‌های استان، امام جمعه محترم شهر قزوین، شورای شهر قزوین، سپاه پاسداران استان و معاونت محترم اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرایم دادگستری کل استان قزوین صورت گرفته است.
۲– تاکنون به چه تعداد درخواست و پرونده رسیدگی شده است؟
از ابتدای سال تاکنون تعداد ۴۴٣ مورد پرونده تسخیری و ۱۵۲ مورد پرونده معاضدتی به همکاران محترم ارجاع شده است. حسب آمار ثبت شده ۸۱۸ نفر مراجعه کننده در واحد ارشاد و معاضدت در محل کانون وکلا و ۱۲۰۰۰ نفر در مراجع قضایی و … از خدمات مشاوره رایگان بهره‌مند شده‌اند.
۳– معاضدت قضایی در کانون در چه قالب‌هایی به متقاضیان ارائه می‌شود؟
علاوه بر امور یاد شده، همکاران داوطلب و آشنا به مسائل حقوقی با حضور در کانون اصلاح و تربیت و زندان‌های مستقر در استان قزوین اقدام به ارائه مشاوره حقوقی به اشخاص حاضر در این مکان‌ها می‌نمایند و در مجموع می‌توان گفت معاضدت قضایی در کانون وکلای استان قزوین علاوه بر قالب‌های مرسوم تعرفه وکیل تسخیری یا معاضدتی و ارائه مشاوره حقوقی در مراجع قضایی، در قالب گسترده‌تر در حال انجام است.
۴– آیا تعداد درخواست‌های معاضدت افزایش یافته است؟ چه عواملی بر این روند تاثیر گذاشته‌اند؟
پوشیده نیست که عوامل متعددی در افزایش تعداد پرونده‌های مراجع قضایی و به تبع آن افزایش درخواست‌های وکیل معاضدتی اعم از تسخیری و معاضدتی مؤثر هستند و پاسخ پرسش مزبور نیاز به بررسی همه‌جانبه و آسیب‌شناسی دقیق و علمی دارد، اما می‌توان در یک پاسخ کوتاه عنوان کرد که عمده دلیل این افزایش، به مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه و همچنین عدم آگاهی مردم نسبت به مسائل حقوقی بازمی‌گردد.
۵– چه تعداد متقاضی معاضدت حقوقی در هر ماه یا سال به کانون‌های وکلای دادگستری مراجعه می‌کنند؟
با توجه به محل استقرار کانون وکلای دادگستری استان قزوین در نزدیکی مراجع قضایی اعم از دادسرای عمومی و انقلاب شهر قزوین، دادگاه‌های کیفری ۲ و دادگاه‌های انقلاب، تعداد مراجعین به کانون جهت برخورداری از مشاوره حقوقی قابل توجه بوده و سعی شده با حضور همکاران محترم در محل کانون، مشاوره حقوقی لازم به مراجعین داده شود و می‌توان گفت علاوه بر انجام امور جاری، اداره معاضدت همه روزه مشاوره‌های رایگان به اشخاص مراجعه کننده ارائه می‌کند.
۶– چه اقداماتی برای بهبود دسترسی افراد بی‌بضاعت به وکیل در کانون وکلای دادگستری استان قزوین انجام شده است؟
با توجه به تصمیمات ریاست و اعضای محترم هیأت مدیره کانون وکلای دادگستری استان قزوین در انعقاد تفاهم نامه‌ها و همکاری با مراجع یاد شده، باید گفت فعالیت‌های اداره معاضدت جهت دسترسی هرچه بهتر مردم استان قزوین به خدمات حقوقی معاضدتی در حال انجام است. از طرف دیگر در دوره جاری سعی بر آن شده است با جمع‌آوری اطلاعات در رابطه با تخصص و علاقه‌مندی هر یک از همکاران محترم وکیل در حوزه‌های مختلف حقوقی، تعیین و تعرفه وکلای تسخیری یا معاضدتی در چهارچوب مطلوب همکاران عزیز انجام پذیرد.
